گیربکس خورشیدی یا در زبان انگلیسی سیاره‌ای جعبه دنده‌ای است که شافت ورودی و شافت خروجی در یک راستا قرار دارند. یک گیربکس خورشیدی برای انتقال یک گشتاور بزرگ در فشرده ترین شکل ممکن استفاده می‌شود. امروزه مهندسان از این نوع گیبکس در کاربردهایی که نیازمند چگالی گشتاور بالا، راندمان و دوام زیاد است، بهره می برند. مخترع گیربکس خورشیدی هنوز مشخص نیست اما از نظر عملکردی عده ای از مهندسان بر این باورند که لئوناردو داوینچی در سال 1490 این نوع گیربکس را اختراع کرده است. بنابراین گیربکس خورشیدی قرن هاست که مورد استفاده قرار گرفته است.
از چه قسمت هایی تشکیل شده است؟
از سه جزء اصلی تشکیل می شود:
چرخ دنده خورشیدی که در مرکز قرار دارد. (دنده مرکزی)
چرخ دنده های سیاره ای
چرخ دنده ماهواره ای یا بیرونی.
این سه جزء یک طبقه از گیربکس خورشیدی را تشکیل می دهند. برای نسبت های بالاتر از طبقات بیشتری استفاده می کنند. این نوع از گیربکس ها با موتورهای الکتریکی، موتورهای هیدرولیک و سایر موتور های محرک کار می کنند.
طراحی ساده یک راه بسیار کارآمد و موثر برای انتقال نیرو از موتور به خروجی است. تقریبا 97 درصد از انرژی ورودی در این گیربکس به عنوان خروجی تحویل داده می شود.
چرا گیربکس خورشیدی نامگذاری شده است؟
گیربکس خورشیدی نام خود را به دلیل نحوه حرکت چرخ دنده های مختلف با هم گرفته است. در یک گیربکس خورشیدی ما یک چرخ دنده خورشیدی، چرخ دنده ماهواره ای یا حلقه ای و دو یا چند چرخ دنده سیاره ای می بینیم. به طور معمول، دنده خورشیدی حرکت می کند و بنابراین چرخ دنده های دیگر را هم به حرکت در می آورد و شافت خروجی را تشکیل می دهد. چرخ دنده های ماهواره ای موقعیت ثابتی نسبت به سایر دارند. این دقیقا شبیه به منظومه شمسی می باشد و نام گیربکس خورشیدی از آنجا سر چشمه گرفته است.
