رزین چیست؟
این مواد (resins) ترکیبات آلی مصنوعی و یا طبیعی هستند که ویسکوزیته ی (گرانروی) بالایی دارند. نوع طبیعی آنها شفاف است و قابلیت اشتعال زایی زیادی دارند و دارای رنگی مابین زرد تا قهوه ای می باشند. این مواد به راحتی در حلال های آلی مانند اتر حل می گردند اما در آب نامحلول می باشند. تنها تفاوت نوع مصنوعی با نوع طبیعی آن ها، از نظر خواص شیمیایی و طریقه ی ساختشان می باشد. این ماده به صورت طبیعی از ترشحات درختانی مانند کاج و در اثر آسیب به پوست آنها در حین آتش سوزی، باد، رعد و برق و … به دست می آید که احتمالا شما هم با آنها برخورد داشته باشید.
resin ها از جهات مختلفی تقسیم بندی می شوند که یکی از آن ها نحوه ی خشک شدن می باشد. بر این اساس این مواد را به دو دسته ی قابل تبدیل و غیر قابل تبدیل طبقه بندی می نمایند.
مهم ترین رزین های قابل تبدیل شامل: رزینهای الکیدی-اپوکسی-آمینو-فنلی-پلی اورتان و سیلیکونی می باشد و نوع غیر قابل تبدیل شامل رزین های سلولزی-لاستیک کلردار شده-وینیلی و آکریلیک می باشند. این مواد به صورت قابل تبدیل در ابتدا به صورت نیمه بسپار بوده و بعد از کاربرد بر روی سطح ، بسپارش را انجام داده و به صورت یک فیلم ، سطح را می پوشانند. در حالی که به صورت غیر قابل تبدیل ، ابتدا در یک حلال ، حل یا پخش می شوند و بعد از کاربرد ، با تبخیر حلال ایجاد یک فیلم چسبناک می کنند.
انواع رزین
1. رزین اپوکسی
2.رزین پلی استر غیر اشباع
3. رزین وینیل استر
4.رزین های متیل متاکریلات
5.رزین های پلی اورتان
6.رزین های فوران
رزین های اپوکسی
در اکثر موارد از رزین های بر پایه bisphenol A استفاده می شود که با استفاده از سخت‌کننده های پلی آمینی مانند: الیفاتیک پلی آمین ها، سیکلو آلیفاتیک پلی آمین‌ها، آروماتیک پلی آمین‌ها و پلی‌آمینو آمیدها سخت می‌گردند. توصیه میگردد که پایه های رزینی مورد استفاده به صورت بدون حلال (solvent-free) بوده و یا در صورت نیاز به رزین های رقیق تر از رقیق کننده های واکنش گر (reactive diluent) در آنها استفاده شود.
پوشش های بر پایه رزین های اپوکسی در برابر اسیدهای رقیق و قلیاها مقاومت خوبی دارند ولیکن در برابر اسیدهای غلیظ، مواد اکسید کننده و حلال ها از مقاومت خوبی برخوردار نیستند.
در صورت نیاز به مقاومت های شیمیایی بالاتر رزین های اپوکسی Novolac زیر مجموعه انواع رزین نیز قابل استفاده می‌باشند ولیکن بسیار گران هستند و فقط در شرایط حاد از آنها استفاده می شود.
رزین های اپوکسی به واسطه چسبندگی بسیار خوب آنها به سطوح استیل و بتونی، رنگ پذیری بالا و نیز خاصیت بسیار با ارزش shrinkage-free بودن این رزین در حین عملیات پلیمریزاسیون بیشترین میزان مصرف را در بین رزین های دیگر در صنعت تولید پوشش ها دارد.
رزین های پلی استر غیر اشباع
به دلیل تولید طیف گسترده ای از رزین های پلی استر غیر اشباع، در زمان انتخاب آنها به عنوان پوشش می‌بایست مواردی شامل عدم نیاز به گرما برای واکنش کامل و عدم ایجاد واکنش صابونی در مجاورت مواد قلیایی مثل بتون دقت نمود.
در عین حال به دلیل اینکه اکسیژن هوا از سخت شدن رزین های پلی استر جلوگیری می‌نماید لذا برای جلوگیری از این واکنش می‌بایست در داخل پوشش های نهایی از پارافین استفاده شود تا لایه های نهایی حالت چسبناک پیدا نکنند.
رزین های پلی استر غیر اشباع در حین واکنش پلیمریزاسیون انقباض پلیمری بسیار شدیدی دارند لذا استفاده از مواد تقویت کننده در داخل آنها مانند الیاف شیشه ای ضروری است.
از مزیت های خوب پوشش های رزینی بر پایه پلی استر غیر اشباع ، مقاومت خوب آنها در برابر اسیدهای اکسید کننده می باشد.
رزین های وینیل استر
این گروه از رزین های نسبتاً جدید از نظر خواص شیمیایی و پلیمری مانند رزین های پلی استر غیر اشباع می‌باشند. در دو نوع novolac , bisphenol A قابل عرضه بود که هر کدام مقاومت های شیمیایی خاص خود را دارند.
این گروه از رزین ها به دلیل خاصیت الاستیسیته بالاتر، انقباض پلیمری کمتر به هنگام سخت شدن چسبندگی بهتر به بتون و فولاد و نیز مقاومت بهتر در برابر حلالها نسبت به رزین های پلی استر غیر اشباع ترجیح داده می شوند ولیکن قیمت آنها گران تر است.
رزین های متیل متاکریلات
استفاده از رزین های متیل متاکریلات برای ایجاد پوشش های کف که دارای الاستیسیته بالا بوده و در برابر زردشدگی مقاومت بسیار خوبی دارند. مانند رزین های پلی استر غیر اشباع و وینیل استر، این نوع رزین نیز در برابر مواد اکسید کننده از مقاومت بسیار خوبی برخوردار می باشد.
از خواص خوب پوشش های بر پایه رزین های متیل متاکریلات، کنترل راحت فرآیند پلیمریزاسیون می باشد. این پوشش های در دماهای پایین نیز در زمان کوتاهی قابل اجرا هستند.
رزین های پلی اورتان
به دلیل مواد مختلفی که برای شروع واکنش در فرایندهای پلیمریزاسیون پلی یورتان ها وجود دارد این گروه از مواد از لحاظ خواص شیمیایی و مکانیکی بسیار متنوع می باشند.
می توان انواع پوشش های پلی اورتان به صورت کاملاً الاستیک و نرم مانند رابرها درست کرد و در عین حال امکان ایجاد پوشش های بسیار سخت با مقاومت های سایشی بالا با رزین های پلی اورتان نیز وجود دارد.
در زمان اجرای پوشش های پلی اورتان در رزین تزریقی پلی یورتان AQUAFIN-P4 می بایست رطوبت هوا و سطوح را به دقت کنترل کرد چرا که این رزین در برابر رطوبت بسیار حساس بوده و به فوم بتن تبدیل می شود.
رزین های فوران
رزین های فوران به وسیله کاتالیزورهای اسیدی سخت می شوند. لذا از به کار بردن آنها بر روی سطوح بتنی و فولادی بدون در نظر گرفتن یک لایه میانی، می‌بایست جدا خودداری کرد.
پوشش های بر پایه رزین های فوران در برابر طیف گسترده ای از مواد خورنده مانند اسیدها و قلیاها مقاوم می باشند. همچنین رزین های فوران مقاومت بسیار بالایی در برابر انواع حلالها دارند. با توجه به مقاومت دایم آنها در برابر اسیدها و قلیاها از آنها می توان در پیت ها، سامپ ها و کانال هایی که به طور دائم در معرض خوردگی مواد اسیدی و قلیایی توامان و نیز محیط های خنثی قرار دارند، استفاده کرد.
این نکته را باید مد نظر قرار داد که پوشش های بر پایه رزین های فوران در برابر عوامل اکسید کننده مانند اسید نیتریک و سدیم هیپوکلراید مقاومت نیستند.
از معایب پوشش های فوران، عدم رنگ پذیری آنها به علت سیاه بودن رزین فوران می باشد.
